Artykuł piąty Traktatu Waszyngtońskiego stanowi dziś jeden z filarów polskiej polityki obronnej. Po dziesięciu latach przemian ustrojowych akcesja Czech, Polski i Węgier to przede wszystkim długo oczekiwany symbol powrotu do zachodnich struktur gwarantujących bezpieczeństwo.

Read in English

Szanowna Pani Sekretarz Stanu,
Wasze Ekscelencje,
Szanowni Państwo!

Pięćdziesiąt trzy lata temu, w pobliskim Fulton w stanie Missouri, Winston Churchill wygłosił swoje słynne przemówienie. Powiedział wtedy: „Od Szczecina nad Bałtykiem po Triest nad Adriatykiem żelazna kurtyna przecięła cały kontynent”. Dzisiaj, z radością i dumą, świętujemy koniec dwubiegunowego świata, którego symbolem była żelazna kurtyna. To wielka satysfakcja, zwłaszcza dla tych, którzy przez ostatnie pięćdziesiąt lat tak wiele poświęcili w walce o wolność.

Dla Polaków zimna wojna, która siłą wykluczyła nasz kraj z Zachodu, kończy się wraz z naszym wejściem do NATO. Polska, jako członek najpotężniejszego sojuszu, skupiającego demokratyczne państwa Europy Zachodniej i Ameryki Północnej, dołącza do tego niezwykle istotnego procesu zasypywania starych podziałów i wnosi swój wkład do bezpieczeństwa i stabilności w Europie.

Nie doszłoby do tego niezwykłego osiągnięcia bez przywództwa, wizji i odwagi osób, które odegrały kluczową rolę w tym procesie. Jesteśmy głęboko wdzięczni Panu Prezydentowi Billowi Clintonowi oraz Pani Sekretarz Stanu Madeleine Albright. Jesteśmy wdzięczni narodowi amerykańskiemu, który stale wyrażał wsparcie dla naszych aspiracji.

Dzisiejsza ceremonia potwierdza, że Sojusz Północnoatlantycki jest wspólnotą wartości. Sukces NATO przez ostatnie pięćdziesiąt lat był budowany na zasadach demokracji, praw i wolności obywatelskich, podzielanych przez wszystkich członków Sojuszu. Państwom, które dołączają dzisiaj do tej wspólnoty, odmawiano tych wartości aż do 1989 roku. Zapłaciły za nie wielką cenę na ulicach Budapesztu w 1956 roku, Pragi w 1968 roku i Gdańska w latach 1970 i 1981. Dowiodły swoich demokratycznych kwalifikacji, które dzisiaj dają im prawo być tutaj.

Polska w NATO będzie dobrym i wiarygodnym sojusznikiem, na „dobrą i złą pogodę”. Jesteśmy gotowi zarówno korzystać z praw członka NATO, jak i wypełniać obowiązki, które pociąga za sobą to członkostwo. Przyczynimy się znacząco do wzmocnienia tej organizacji, do rozwoju jej politycznej i militarnej siły. Chcę zapewnić naszych sojuszników, że nie zabraknie nam determinacji, odwagi i wyobraźni, potrzebnej do zwiększenia naszego własnego potencjału jako członka Sojuszu.

Jesteśmy przekonani, że NATO musi pozostać sojuszem obronnym, opartym na zasadzie solidarności. Przytoczę tu słowa prezydenta Trumana: „Bezpieczeństwo i dobrobyt każdego członka tej wspólnoty zależy od bezpieczeństwa i dobrobytu wszystkich. Żaden z nas sam nie jest w stanie osiągnąć gospodarczego dobrobytu i militarnego bezpieczeństwa. Żaden z nas sam nie jest w stanie zagwarantować dalszego trwania wolności”.

Senator Vandenberg nazwał kiedyś Sojusz Północnoatlantycki „braterstwem pokoju”. Podzielamy pogląd, że NATO ma większą rolę do odegrania w procesie szerzenia demokracji, praw człowieka i solidarności.

Szanowni Państwo,

Pozwólcie, że powiem parę słów o stosunkach między Ameryką a Europą. Polska będzie oddanym rzecznikiem zarówno integracji europejskiej, jak i silnej więzi transatlantyckiej. Stany Zjednoczone zapewniły wspólnocie atlantyckiej przywództwo, stabilność i siłę. Europa ciągle potrzebuje mocnej amerykańskiej kotwicy dla swojego bezpieczeństwa i rozwoju. I odwrotnie, amerykańskie bezpieczeństwo i dobrobyt zależą od niezawodnej i kwitnącej Europy.

Powinniśmy trzymać otwarte drzwi dla tych, którzy walczyli o wolność. Nie wolno nam dopuścić, by kolejna kurtyna podzieliła Europę. Chociaż brakowałoby jej sztywności tej starej, żelaznej kurtyny, to niemal na pewno stałaby się równie okrutna. Dzieliłaby nas gospodarczo, jeśli nie politycznie.

NATO, kierujące się wspólnymi wartościami i zasadami, musi promować oparte na nich podejście do demokracji, stabilności i pokoju. Wyzwanie czekające nas w nadchodzącym stuleciu, polegające na stworzeniu nowego ładu międzynarodowego, musi towarzyszyć nam cały czas, musi być nieodzowną i nieodłączną częścią naszego programu działania. Aby sprostać temu wyzwaniu musimy zabezpieczyć wartości demokratyczne wbudowane w traktat waszyngtoński, zdolność do obrony silnych transatlantyckich więzi i nas samych. To są źródła naszej siły. Nie możemy pozwolić, by w przyszłości wyschły.

To wielki dzień dla Polski, jak i dla milionów Polaków rozproszonych po wszystkich kontynentach. Polska wraca na zawsze tam, gdzie jest jej miejsce: do wolnego świata. Polska już nie jest osamotniona w obronie swojej wolności. Jesteśmy w NATO dla „naszej i waszej wolności”.

Szanowni Państwo,

Przywieźliśmy z Polski kilka pamiątek z naszej drogi do wolności, które chcemy przekazać Bibliotece Prezydenckiej Harry’ego Trumana. Wśród nich jest plakat wyborczy z 1989 roku ze zdjęciem Gary’ego Coopera z filmu „W samo południe”. Ten plakat pomógł nam wygrać. Dla ludzi z Polski „samo południe” nadeszło dzisiaj.

Wróć

For your freedom and ours

Minister of Foreign Affairs Bronisław Geremek adresses the ceremony of accession to NATO

March 12, 1999

Madame Secretary of State,
Excellencies,
Ladies and Gentlemen,

Fifty-three years ago, in nearby Fulton, Missouri, Winston Churchill delivered his famous address. He said: “From Stettin in the Baltic to Trieste in the Adriatic, an iron curtain has descended across the Continent”. Today, with joy and pride, we celebrate the end of the bipolar world symbolized by the Iron Curtain. This brings satisfaction especially to those who sacrificed so much in the struggle for freedom over the last fifty years.

For the people of Poland, the Cold War, which forcibly excluded our country from the West, ends with our entry to NATO. Poland, as member of the most powerful alliance, bringing together democratic nations of Western Europe and North America, joins the vital process of bridging old divisions and contributes to security and stability in Europe.

This remarkable achievement would not have taken place without the leadership, vision and courage of individuals who have played the pivotal role in the process. We owe our deep gratitude to President Bill Clinton and Secretary of State Madeleine Albright. We are grateful to the American People, who have continuously expressed their support for our aspirations.

Today’s ceremony confirms that the Alliance is a community of values. The success of NATO over the last fifty years has been built on the principles of democracy, civil rights and liberties, shared by all of its members. The nations, who join this community today, were denied those values until 1989. On the streets of Budapest in 1956, Prague in 1968 and Gdańsk in 1970 and 1981 they paid a heavy price. They have proved their democratic credentials, which give them the right to be here today.

Poland in the Alliance will be a good and credible ally, for “Good and bad weather”. We are prepared to both take advantage of the rights of membership and bear the obligations that membership carries. We shall contribute substantially to bolstering the organization and to developing its political and military strengths. I want to assure our allies that we will not lack the determination, courage and imagination, needed to reinforce our own capability as a member of the Alliance.

We are convinced that NATO must remain a defensive alliance, based on the principle of solidarity. To quote President Truman: “The security and welfare of each member of this community depend upon the security and welfare of all. None of us alone can achieve economic prosperity or military security. None of us alone can assure the continuance of freedom”.

Senator Vandenberg once called the Alliance “a fraternity of peace”. We share the view that NATO has a wider role to play to further the cause of democracy, human rights and solidarity.

Ladies and Gentlemen, let me say a word about relations between America and Europe. Poland, shall be a dedicated advocate both of the process of European integration and the strong transatlantic link. The United States has given the Atlantic Community leadership, stability and strength. Europe continuously needs a firm American anchor for its security and growth. Conversely, American security and prosperity depend on a reliable and flourishing Europe.

We should keep the door open for those, who have fought for freedom. Another curtain must never again descend on Europe. Although it would lack the rigidity of the old, iron one,
 it would almost certainly become as cruel. It would keep us divided economically, if not politically.

Based on common values and principles, NATO must promote a value-oriented approach to democracy, stability and peace. The challenge facing us in the coming century – the challenge of creating a new international order – must accompany us at all times, must be an indispensable and inseparable part of our agenda. To meet this challenge we must safeguard the democratic values incorporated in the Washington Treaty, the ability to defend the strong transatlantic ties and ourselves. These are the sources of our strength. We cannot let them fade away in future.

This is a great day for Poland, as well as for millions of Poles scattered all over the World. Poland forever returns where she has always belonged – to the free world. Poland is no longer alone in the defense of her freedom. We are in NATO “for your freedom and ours”.

Ladies and Gentlemen, for the Harry Truman Presidential Library, we have brought from Poland some records of history of our road to freedom, among them – the poster of 1989 elections with a picture of Gary Cooper from the film “High Noon”.It helped us to win.

For the people of Poland, high noon comes today.

Back

fot. MSF/REPORTER

Bronisław  Geremek

(1932-2008) historyk i polityk, działacz opozycji w okresie PRL i doradca „Solidarności”, Minister Spraw Zagranicznych (1997–2000)